Mitera Kazimierz (1897–1936), malarz, krytyk sztuki. Ur. 16 XI w Skołyszynie koło Jasła, był synem Adolfa, nauczyciela i kierownika szkoły ludowej w Skołyszynie, i nauczycielki Walerii z Hnatowiczów. Do gimnazjum uczęszczał w Krakowie, wyróżniając się jako działacz harcerski. Po maturze w r. 1915 służył krótko w armii austriackiej. W l. 1916–25 studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych (ASP) w Krakowie pod kierunkiem Wojciecha Weissa i równocześnie na Wydziale Filozoficznym UJ historię sztuki (ukończył studia w r. 1925). Przejawiał dużą aktywność w organizacji Bratniej Pomocy Studentów ASP, będąc w l. 1922–3 jej prezesem i rzecznikiem nadania Akademii praw wyższej uczelni. Studia przerwał, by wstąpić do wojska polskiego, i wziął udział w walkach o Lwów i w kampanii wschodniej 1919–20 r. Otrzymał stopień porucznika rezerwy. W l. 1925–9 uczył rysunków w gimnazjum im. M. Kopernika w Toruniu. Uzyskawszy stypendium umożliwiające wyjazd do Paryża, studiował tam w l. 1929–32 w Conservatoire National des Arts et Métiers u Marcela Magne. Szczególnie interesował się witrażownictwem oraz ceramiką; jej technikę poznawał na kursach Grangera. W celu pogłębienia swej artystycznej wiedzy M. odbył w tym czasie podróże po Niemczech, Belgii, Austrii, Czechosłowacji i przede wszystkim po Francji. Z kolei osiedlił się w Krakowie. Tutaj rozwinął działalność na terenie Związku Zawodowego Polskich Artystów Plastyków (ZZPAP) jako jego wiceprezes i jako redaktor organu Związku „Głosu Plastyków”, wykazując wielki talent, zapał i umiejętności organizacyjne, smak artystyczny i ideowe zaangażowanie. Opublikował szereg artykułów o sztuce, m. in. Twórczość Tytusa Czyżewskiego („Wiad. Liter.” 1934 nr 30), wspomnienie pośmiertne o Leopoldzie Gottliebie („Głos Plastyków” 1934 nr 9–12), Od czystej formy do strefizmu („Tyg. Artyst.” 1935 nr 12), Adama Ciompy droga ku sztuce („Głos Plastyków” 1935 nr 1–6), Żywy Kraków czy mauzoleum („Tyg. Artystów” 1936 nr 14), Witraż, jedna z najwspanialszych sztuk chrześcijaństwa („Głos Plastyków” 1937 nr 7–12), fragmenty testamentu („Tyg. Ilustr.” 1937 nr 19) oraz wraz z Janem Cybisem monografię Karola Larischa (Kr. 1935). W r. 1936 był inicjatorem założonego przy Liceum w Krzemieńcu Rysunkowego Ogniska Wakacyjnego (ROW) dla dokształcania nauczycieli i został przez Min. Wyznań Rel. i Oświecenia Publ. mianowany jego dyrektorem. Nadal żywo interesował się ruchem harcerskim, należał do Związku Przyjaciół Harcerstwa i Koła byłych Harcerzy w Krakowie.

Jako malarz M. dał się poznać z kolorystycznych, malowanych z natury pejzaży, scen rodzajowych, koni, portretów, jako biegły rysownik i projektant witraży. Swe prace wystawiał rzadko. Debiutował w Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (TPSP) w r. 1934 na wystawie uczniów W. Weissa (Pejzaż, olej.). W t. r. wraz z innymi artystami wycofał obrazy z Salonu TPSP w Pałacu Sztuki i przeniósł je na Wystawę Niezależnych, ogłaszając w związku z tym specjalne oświadczenie. Należał wówczas do komitetu bojkotu TPSP. W r. 1935 brał udział w wystawie ugrupowania artystycznego «Zwornik» (nie będąc jednak jego formalnym członkiem) w Belgradzie. W r. 1936 wystawiał na Salonie w Instytucie Propagandy Sztuki (IPS) w Warszawie. Zmarł po operacji wyrostka robaczkowego w Szpitalu Bonifratrów w Krakowie 16/17 X 1936, pochowany został na Starym Cmentarzu w Podgórzu. W r. 1938 odbyła się wystawa pośmiertna prac M-y w Tow. Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Na wystawie jubileuszowej 50-lecia ZZPAP w Krakowie w r. 1961 pokazano akwarele M-y: Pejzaż z Sanary, Pejzaż morski z Sanary i Koń oraz olejny Portret kobiety.

Braćmi M-y byli: Stanisław (1890–1915), polonista, autor prac o Piotrze Skardze, działacz harcerski i sokoli, który jako chorąży Legionu Wschodniego zginął w bitwie pod Kostiuchnówką (22 XI 1915), i Zygmunt (1903 – po r. 1939), inżynier górniczy, który po dwuletnim stypendium w Stanach Zjednoczonych miał wykłady z geofizyki na Akademii Górniczej w Krakowie i był współzałożycielem spółki «Geotechnik» we Lwowie, mającej prowadzić poszukiwania górniczo-geologiczne nowymi metodami i przy pomocy własnej aparatury.

Podob. M-y w: „Głos Plastyków” R. 4: 1937 nr 7–12 s. 61; – Polska Bibliografia Sztuki 1801–1944, Wr.–W.–Kr.–Gd. 1975 I; Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler des XX. Jahrhunderts, Leipzig 1956 (bibliogr.); Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Salon 1934 od 31 maja do 15 lipca, TPSP w Kr.; Salon ZZPAP, W. styczeń 1936, Instytut Propagandy Sztuki; TPSP w Krakowie, Związek Polskich Artystów Plastyków Okręg Krakowski, Wystawa Jubileuszowa 50-lecia Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Krakowskiego, maj–czerwiec 1961; Wystawa Wojciecha Weissa i jego uczniów, Kr. kwiecień–maj 1934, TPSP w Kr.; – Dobrowolski T., Nowoczesne malarstwo polskie, Wr.–W.–Kr. 1964 III; Polskie życie artystyczne w latach 1915–1939, Wr.–W.–Kr.–Gd. 1974 (podob.); – Geppert E., Moja droga, Kr. [1968]; Mater. do Dziej. Akad. Sztuk Pięknych, II; Sprawozdanie Komitetu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie za rok 1936, s. 12; – „Czas” 1934 nr 156; „Gaz. Artystów” 1934 nr 5 s. 8; „Głos Narodu” 1934 nr z 16 VI; „Głos Plastyków” R. 4: 1937 nr 7–12 s. 61–74 (wspomnienia pośmiertne); „Ilustr. Kur. Codz.” 1934 nr 160, 177, 283; „Kur. Lwow.” 1934 nr 57; „Kur. Pozn.” 1935 nr 393; „Kurier” 1934 nr z 27 VI; „Naprzód” 1934 nr 91; „Prosto z Mostu” 1936 nr 48 s. 7; „Przemiany” 1934 nr 8/9 s. 10; „Sztuki Piękne” R. 10: 1934 nr 4 s. 150, nr 6 s. 230; – Nekrologi z r. 1936: „Arkady” s. 635, „Czas” nr 292, „Plastyka” nr 5 s. 309, „Wiad. Liter.” nr 50 s. 6; – Obszerne życiorysy, wspomnienia matki i bibliografia dotycząca Stanisława i Zygmunta dostarczone przez rodzinę w Mater. Red. PSB w Kr.

Ignacy Trybowski